Saturday, March 22, 2008

Reaksiyon sa "Sagad nga mga Sayop sa mga Magsisibya, mga Tigbalita ug mga Komentarista"

(Dili pa lang dugay may nadawat kaming sulat-reaksiyon kalabot sa sinulat-hinikay ni G. Dela Serna (mabasa sa ubos) nga napatik sa Bisaya kaniadtong Pebrero 13, 2008. Ania ang sulat:)

Mr. Edgar Godin
Associate Editor
Bisaya Magasin

Bay Edgar,

Nahimuot gyod ko sa artikulo ni Lorenzo M. dela Serna "Sagad nga mga Sayop sa mga Magsisibya, mga Tigbalita ug mga Komentarista", Bisaya Pebrero 13, 2008 kay nasayop man pod siya.

Sa Kinatsila, duhay kahulogan sa ‘Señor’ ug ‘Señora’. Kon bahin sa relihiyon,
ang buot ipasabot sa ‘Señor’ mao ang ‘Lord’, dili ‘Mr.’; ug ang buot ipasabot sa
‘Señora’ mao ang ‘Lady’, dili ‘Mrs.’

Busa:
  • ‘Señor Jesus Cristo’ – ‘Lord Jesus Christ
  • Nuestra Señora Virgen de la Regla – Our Lady Virgin of the Rule
  • The Lord be with you – El Señor sea con vosotros – Ang Ginoo maanaa kaninyo
  • Bless us o Lord – Bendiga nos Señor – Panalangini kami Ginoo
  • Our Lady of Fatima – Nuestra Señora de Fatima – Mahal nga Birhen sa Fatima.

Best regards,


Manuel Lino G. Faelnar
Director, DILA Philippines Foundation, Inc. (Defenders of the Indigenous Languages of the Archipelago)
E-mail: manuelfaelnar@gmail.com

Wednesday, March 12, 2008

Sagad nga mga Sayop sa mga Magsisibya, mga Tigbalita ug mga Komentarista

Hinikay ni LORENZO M. DE LA SERNA
Lapulapu City

  • SAYOP: Human nadunggaban -- TUKMA: Human madunggabi
  • SAYOP: Human nahulog -- TUKMA: Human mahulog
  • SAYOP: Human gisumbong -- TUKMA: Human isumbong
  • SAYOP: Human gikulata -- TUKMA: Human kulataha
  • SAYOP: Human gidakop -- TUKMA: Human dakpa
  • SAYOP: Human gipusilan -- TUKMA: Human pusila / mapusili
  • SAYOP: Human gipabuthan -- TUKMA: Human pabuthi
  • SAYOP: Wala nadunggaban -- TUKMA: Wala madunggabi
  • SAYOP: Wala napusilan -- TUKMA: Wala maigo sa pusil / mapusili
  • SAYOP: Wala nahulog -- TUKMA: Wala mahulog
  • SAYOP: Wala gisumbong -- TUKMA: Wala isumbong
  • SAYOP: Wala gikulata -- TUKMA: Wala kulataha
  • SAYOP: Wala gidakop -- TUKMA: Wala dakpa
  • SAYOP: Mga kaigsoonan -- TUKMA: Mga igsoon / Kaigsoonan
  • SAYOP: Mga kabataan -- TUKMA: Mga bata / Kabataan
  • SAYOP: Mga kapolisan -- TUKMA: Mga polis / Kapolisan
  • SAYOP: Duha ka mga tawo -- TUKMA: Duha ka tawo
  • SAYOP: Lima ka mga babaye -- TUKMA: Lima ka babaye
  • SAYOP: Unom ka nga rebelde -- TUKMA: Unom ka rebelde
  • SAYOP: Pito ka mga buok -- TUKMA: Pito ka buok
  • SAYOP: Pipila ka mga sundalo -- TUKMA: Pipila ka sundalo
  • SAYOP: Pipila ka mga konsehal -- TUKMA: Pipila ka konsehal
  • SAYOP: Pipila ka mga butang -- TUKMA: Pipila ka butang
  • SAYOP: Mahimo sa pagdunggab -- TUKMA: Midunggab
  • SAYOP: Mihimo sa pagpahigayon -- TUKMA: Mipahigayon
  • SAYOP: Mihimo sa pagkompesal -- TUKMA: Mikompesal
  • SAYOP: Mihimo sa pagkuha -- TUKMA: Mikuha
  • SAYOP: Mihimo sa pag-adto -- TUKMA: Miadto
  • SAYOP: Gikan kang -- TUKMA: Gikan ni
  • SAYOP: Alang ni -- TUKMA: Alang kang
  • SAYOP: Mag-unsa ka ngadto? -- TUKMA: Mag-unsa ka didto?
  • SAYOP: Nagpaabot sa imo (sa imong unsa?) -- TUKMA: Nagpaabot kanimo / nimo
  • SAYOP: Naghulat sa ila (sa ilang unsa) -- TUKMA: Naghulat kanila / nila
  • SAYOP: Naglagot sa imo (sa imong unsa?) -- TUKMA: Naglagot kanimo / nimo
  • SAYOP: Nagtan-aw sa iya (sa iyang unsa?) -- TUKMA: Nagtan-aw kaniya / niya
  • SAYOP: Ilado (Spanish, dagom nga nagtangag og hilo) -- TUKMA: Inila / Bantogan
  • SAYOP: Asa gikan -- TUKMA: Diin gikan / Asa paingon
  • SAYOP: Asa si Gloria -- TUKMA: Hain si Gloria / Asa si Gloria paingon
  • SAYOP: Asa gibutang -- TUKMA: Hain / Diin ibutang
  • SAYOP: Sa may Barrio Luz -- TUKMA: Sa Barrio Luz
  • SAYOP: Dapit sa Barrio Luz (May and Dapit indicate distance from/near the point of reference) -- TUKMA: Sa Barrio Luz
  • SAYOP: Basin pag gikawat (Basin denotes wish; not fear, apprehension) -- TUKMA: Tingalig gikawat
  • SAYOP: Suspetsado nga wala mailhi (How can you suspect a person whose identity is unknown?)
  • SAYOP: Giserad-an -- TUKMA: Giserhan
  • SAYOP: Mintinar -- TUKMA: Mantener
  • SAYOP: Submitir -- TUKMA: Sumiter / Tugyan
  • SAYOP: Bata nga apohan ni -- TUKMA: Apo (Grandchild)
  • SAYOP: Tigulang nga apo ni -- TUKMA: Apohan (Grandparent)
  • SAYOP: Gioktaba sa usa ka tuig (Octava means Eight. Postponed to 8 days only)
  • SAYOP: Pinakadako (Tagalog superlative) -- TUKMA: Kinadak-an / Labing dako
  • SAYOP: Pinakagamay (Tagalog superlative) -- TUKMA: Kinagamyan / Labing gamay
  • SAYOP: Sr. Santo Niño (Mr. Holy Child?) -- TUKMA: Santo Niño
  • SAYOP: Sr. Santa Cruz (Mr. Holy Cross?) -- TUKMA: Santa Cruz
  • SAYOP: Ibutang ngadto -- TUKMA: Ibutang didto
  • SAYOP: Nuestra Señora Birhen de la Regla (Our Mrs. Virgen of the Rule?) -- TUKMA: Birhen de la Regla
  • SAYOP: Barangay Poblacion sa Opon (A poblacion canot be converted into a barangay) -- TUKMA: Barangay Opon
  • SAYOP: Tulay sa Opon (Tulay means bridge; Muelle Osmeña is not a bridge but a wharf or port: pantalan / dunggoanan
  • SAYOP: Isda nga Lapulapu (Cebuano name for the fish is pugago)
  • SAYOP: Viva! Sr. San Agustin (Long live, Mr. San Augustine?) -- TUKMA: Viva! San Agustin

Tuesday, March 4, 2008

Ang pulong kadaghan masaypi pagsulat


Tingali usa ka sa nakamatikod sa lainlaing pagkasulat sa ngalang Lapulapu (usahay may haypen, apan usahay sab wala) sa lainlaing mga basahon, mga peryodiko, plakard, baner, karatula ug hangtod gani sa mga dokumento.

Kini balewala lamang sa uban, apan alang sa pipila nga metikuloso, kini nakahatag kalibog kon unsa ba gayoy saktong espeling kun paagi sa pagsulat niini-- may haypen (-) ba, o wala.

Kining maong kalibogang butang amo nang nasulbad sa magasing Bisaya partikular sa pagsulat sa Binisaya. Apan di tiaw ang akong kalipay dihang usa ka higala, si G. Lorie dela Serna, mipadala kanako (sinukip sa iyang tampo alang sa Bisaya) di pa dugay, og usa ka tarheta sa pangampanya nga nagkanayon:

"STOP putting a hyphen in the name Lapulapu. It's not necessary; it only makes the name fishy and silly!"
-- Mactan Heritage Foundation

Nalipay ko tungod kay nahitukma kini sa gikalagda namong sumbanan sa pagsulat sa mao ug susamang mga pulong.

Salamat sa Mactan Heritage Foundation sa maong pangampanya.

Palihog tan-awa (iklik) ang "Lagda sa Espeling" kansang link anaa ning atong saydbar (sa tuo).

Sanggi

Sanggi
Antolohiya sa mga mananaog nga Balak ug Sugilanon, gipublikar sa Magsusulat Inc.