C. P. KILATON, JR.
Ang "og" usa ka panumbok (article)-- gamiton nga panugtongon (conjunctive) nga isaling-it tali sa pungway (adjective) ug sa pungan (noun) kon ang naulahi nagtumbok mahitungod sa bahin sa lawas, hiyas, batasan, ug kinaiya sa tawo, mananap, o butang. Sama sa, "bati og batasan" o "batig batasan" kon gamiton ang laktong (contraction). Kon gamiton ang pulongan (phrase) isip pungway (adjective), mahimong gamiton ang mga giyon, sama sa "bati-og-batasan nga babaye" o batig-batasan nga babaye".
Apan, kon ang gihulagway sa pungway ing ang pungan gayod— dili ang hiyas, batasan, ubp., dinhi gamiton ang "nga", sama sa "batig-batasan nga babaye" o "matahom nga babaye."
Gamiton usab ang "og" isip di katino nga panumbok (indefinite article), tugbang sa Iningles nga "a" o "an". Pananglit, "Si Juan ulitawo ug nangita pa og asawa." (Juan is a bachelor and still looking for a wife.)
Ang "og" gamiton usab nga ugbayong panumbok (objective article), sama sa "Mopalit ko og pan," (I will buy bread) o "Dili ko mokaon og baboy" (I will not eat pork).
Ang "ug" ing panugtong (conjunction) lamang, gamiton pagdugtong sa mga pulong o pulongan (phrase) nga samag batadilanhong matang (grammatical kind).
Pananglitan: "Siya ug ako," "Bana ug asawa," "Naglalis ang magtutudlo ug ang tinun-an," o "Pulos makalupad ang langgam ug ang ayroplano."
Sanggi
Antolohiya sa mga mananaog nga Balak ug Sugilanon, gipublikar sa Magsusulat Inc.
No comments:
Post a Comment