Baroganan sa FREE, Inc sa paghubad sa "Jesus Christ"

Ni RUBEN P. SULAPAS Bisaya, Septiyembre 12, 2007 Ang Cebuanong sinultihan, matod sa Wikipedia, usa ka pinulongan nga may relasyon sa ubang sinultihan nga gitawag Austro-Polynesian. Kining tagsulat mismo nakabantay didto sa Australia nga may pipila ka pulong sa mga "Aborigines" o lumad didto nga susama sa Cebuano ang estilo, kahulogan ug paglitok. Ang pananglitan niini nga pulong mao ang "coot-tha" o "kota" sa Cebuano. Kini usa ka dapit didto sa Brisbane, Queensland nga kaniadto usa ka kota o "fort" sa mga Ingles. Kon kita moingog Polynesian, kini nagpasabot sa mga nasod o pinulongan dinhi sa Asya-Pasipiko, mao nga daghang Cebuanong pulong anaa usab sa Bahasa Indonesia ug Bahasa Malaysia. Ang mga pananglitan niini mao ang pulong "manok" nato, "manok" usab sa Tetun sa East Timor nga kaniadto gidumala sa Indonesia sulod sa daghang katuigan ug ang "kabaw" nato, "kabaw" usab didto sa Indonesia. Bisan sa Singapore nga kaniadto sakop sa Malaysia, ang mga dapit didto nga gitawag "bukit" kon atong sabton sa Cebuano, mao kini ang "bukid." Kining Cebuano nga pinulongan naimpluwensiyahan gikan sa daghang langyaw nga mga sinultihan ilabi na sa Espanyol, Insek, ug uban pa. Sa dihang ming-abot ang mga Amerikano, kini nagasagop usab sa ilang pinulongan nga English. Dili daotan nga mosagop og mga pulong aron daling magkasinabot, apan kinahanglan nga nalig-on na unta ang Cebuanong sinultihan alang sa kalamboan sa iyang katawhan. Ang usa nga makatabang niini mao ang estandard sa panitik ug gramar. Sama sa English standard of spelling and grammar, ang Cebuano standard makatabang sa atong bag-ong henerasyon karon diha sa pagkat-on sa mga eskuylahan, buhatan, simbahan o bisan asa. Apan hangtod karon, sa gihapon ang Cebuano nga pinulongan walay matawag nga usa ka sumbanan diha sa panitik ug gramar. Daghan ang hinungdan niini ug usa ang dili pagkasinabot kay matod pa sa uban "unsay naandan mao na". Malisod gayod ang paglambo nato kon kita mismo dili magkasinabot sa unsay sumbanan. Mas maayo man gyod unta nga ang Cebuano standard anaa na pod unta, napatik o makita diha sa mga computer file/media, sama sa ubang sinultihan, aron dali gyod ang pagkasinabtanay. Pinaagi niini nga artikulo, akong ipaabot ang akong paghangyo ug pagdasig ngadto sa atong mga lider, mga magsusulat, mga punoan sa gobyerno, mga nanagpakabana nga katawhan ug kahugpongang sosyal ug relihiyoso sa Kabisay-an ug Mindanao, nga dili nato langanon pa ang paghimo og Cebuanong sumbanan sa pinulongan. Ingon nga usa ka maghuhubad o "translator", akong nakat-onan ug gisunod ang lagda sa konsistensi sa paghubad o "rule of consistency in translation." Ang gipasabot niini mao nga kon ang usa ka pulong gikan sa laing sinultihan, usa lamang ang kahulogan o ipasabot niini, nan, usa lamang gayod ang hubad niini. Buot nakong ipaambit kining hisgotanan sa ngalan ni Jesus Cristo o Jesus Christ diha sa English nga pinulongan, tungod kay adunay duha ka hubad sa pulong Jesus. Ang gigikanan sa pulong Jesus mao ang pulong Yeshuah/Jeshuah/Iesous sa Hebreo ug ang Cristo gikan sa Greyegong pulong nga Christos. Ang pulong Jesus mao ang ngalan sa persona (Mateo 1:16, 21, 25) ug ang pulong Cristo maoy iyang titulo (Mateo 1:16, 17, 18). Ang naandang Cebuanong hubad sa Jesus Christ mao ang Jesucristo o Jesu-cristo. Hinuon, adunay lain pod nga hubad ug dugay nang gigamit— ang Jesus Cristo. Diha sa English nga paghubad makanunayon ang kahulogan sa bisan unsa nga han-ay. Kon kiniy Christos Iesous, ang ilang hubad mao ang Christ Jesus, ug kon kini Iesous Christos, ang ilang hubad mao ang Jesus Christ. Apan dili ingon niini ang Cebuano. Baroganan sa FREE, Inc. Kining mosunod nga pahayag mao ang baroganan sa FREE, Inc. o Filipino Resources for Evangelism and Edification, Inc. Usa kini ka pundok sa mga independenteng Baptis nga mga pastor sa tibuok Pilipinas, ilabi na sa Visayas ug Mindanao nga nagpakabana sa haom nga paghubad sa Bibliya nganha sa nagkalainlain nga Pilipinhong sinultihan. Sunod kini diha sa usa ka lagda sa "Manual of Translation" sa English nga konsistensi tungod sa daghang mosunod nga mga hinungdan. Una, ang pulong Jesus ug Cristo parehong proper noun ug kini kinahanglang sulaton nga managbulag sa kanunay ug dili sumpayon bisan kanus-a. Ikaduha, tungod kay proper noun, kining duha ka pulong kinahanglan sa kanunay kapitalon ang unang letra, nga mao usab ang lagda sa Cebuano. Ikatulo, tungod kay proper noun kini, dili ipagamay ang dako o capital nga unang letra sa Cristo, nga maoy gihimo sa Espanyol. Ikaupat, bisan kita nakasunod sa daghang Espanyol nga mga pulong, diha sa Cebuano walay lagda mahitungod sa paghubad nga kuhaon ang letrang "s" kon ang nagsunod niini pulong nga nagsugod sa letra nga C o K. Ikalima, mas haom gamiton ang Jesus Cristo o Cristo Jesus kay karaan man usab kining pulong nga Jesus. Ikaunom, ang Jesus mao sa kanunay ang saktong hubad nato sa higayong ang English nga pulong "Jesus" nag-inusara lamang. Ikapito, walay lagda diha sa Cebuanong paghubad nga kon ang duha ka proper noun managsunod, kuhaan og usa ka letra ang usa ka pulong. Ikawalo, dili daotan ang pagsunod sa Jesus Cristo nga han-ay kay walay nasupak niini nga lagda, bisan moingon kita nga ang daan maoy naandan. Walay salikwaot kon kita magtahod sa ngalan sa atong Ginoo ug Diyos. Kon dili kita mopili og usa ka estandard nga hubad niining pulong "Jesus Christ" sa Cebuano o Pilipinhong mga sinultihan, tingali kita ra dinhi sa Asia ang adunay ingon niini nga kahimtang. Daghan man kaha ang mga magtutuo ni Jesus Cristo dinhi sa Pilipinas ingon nga ilang Ginoo ug Diyos? Nan, hatagan nato Siya og usa ka pasidungog pinaagi sa usa lamang ka haom nga hubad ug makanunayon o consistent nga panitik nga makita bisan asa mao ra gayod.— (Ang tagsulat, usa ka alagad sa simbahan kun Pastor sa Riverspring Baptist Bible Church ug maoy kasamtangang presidente sa FREE, Inc.)