Pasagad lag sulat!

Mga kombinasyon sa pulong nga way ayo (dobleng double) E.S. GODIN Budaya 1, Marso 2003 Gikan sa mga manuskrito nga akong nabasa ug naeditan, nakakolekta akog kombinasyon sa mga pulong nga sa akong tan-aw dili maayong pagkagamit ug matawag ganing walay hinungdan. Mga linya nga lagmit bunga sa kadanghag ug pagpasagad. Matag kaagi ko niining matanga sa mga pulong, mahinumdom ko sa kasinatian sa usa ka bag-ong magtatampo nga maoy nakuhaan niining gigamit kong ulohan ning sinulat. Ang maong batan-on personal mitunol sa iyang sinulat nga sugilanon sa editor. Human ikatunol ang pinanggang sugilanon, kay hapit duha ka semana god intawon niyang gitukawan, giingnan siya sa talahorong editor nga ibilin lang ang iyang tampo sanglit dili pa man kini matagad dayon. Tuod man, human sa pila ka adlaw, mahinamong mibalik ang bag-ong magtatampo. "Ikaw ba kadto si Mr. Bag-ong Magsusulat?" sukot sa tigulang editor dayong hiling sa nagtampuog nga mga tampo ug unya mihulbot og usa. Gitamdan niini ang sinulat sa makadiyot. "Bida, pasagad ka man lag sulat!" naglingo-lingo ang editor. Ang batan-ong magsusulat lupig pay nahagsaag usa ka bulig lubi sa iyang nabati. Miawop ang tanan niyang kadasig. "Nanagsibaw ang mananoyng awit sa kalanggaman ning sayong kabuntagon..." kusog nga gibasa sa metikulosong editor ang usa ka bahin sa sinulat. "Pataka ka man lang..." mipuno pa ang estriktong tigulang. "Mananoy unya nagsibaw?" mianam kainggit ang tingog sa editor. "Mananoy gani, Do, dili gyod na magsibaw... unsa goy nanoy...? Ang sibaw naghulagway (connotation) og kalangas samtang ang nanoy naghulagway og maluming huni..." miesplikar na gayod ang editor. Ang batan-ong magsusulat wa intawon makalihok. Mibatang sa iyang gilingkoran, morag nakalimot pagginhawa. Tinuod, dunay daghang pulong dili maayong pagkagamit. Dili usab sayop ang pagkagamit apan maila gayod ang dili maayong epekto. Dinasig niadtong kasinatian sa batan-ong magtatampo (nga tungod sa iyang labihang pag-amping sukad makalamoyg tagam, nahimo usang editor sa paghubad-hubad sa panahon), nabatasan ko ang paglista sa mga han-ay sa pulong nga dili maayo pagkagamit; daw wala hinuktoki sa danghag nga tagsulat o kaha gituohan niyang makatabang sa iyang gisulat. Ania ang natigom sa akong listahan: 1.) Yawan-on niyang paglugos Dili na tingali kinahanglang tukion pag nganong nangil-ad kining pagkaminyoa sa duha ka pulong. Duna ba goy lugos nga dili yawan-on? Wala, di ba? Natural nga yawan-on ang paglugos. Busa ang pagpares sa maong duha ka pulong walay pulos, wa makatabang, hinunoa, naghimo niining kataw-anan. 2.) Kurbadong sanggot 3.) Tunog sa bagting 4.) Laparong tualya 5.) Buho sa lungag Mao gihapon ning pagkabuyaha sa mga pulong, di ba? Dobleng double gyod. May sanggot bang dili kurbado? Mistil pa bang ingnong tunog sa bagting nga nasayod na man tang ang bagting usa ka tunog ug ang tualya lapad kay wala may tualyang lignin (gawas kon may motuyog himo sa ingon)? Hinuon, duna may lungag sa buho (vice versa) apan kon ang gipasabot usa lang ka lungag, nan, usa na ka dakong sayop kay ang maong han-ay nagpasabot mag duha ka lungag o buho. 6.) Mipungko sa pagyaka Dugay kong naghinuktok niini. Unsa man gayoy kahimtang sa tawo nga gihulagway niining mga pulonga? Ang mipungko, lingkod apan ang sampot wa magtugkad sa yuta (ground), lahi sa yaka nga pinatuyangan ang kabug-at sa sampot nga modapat sa yuta o sawog ba. Karon, ma-imagine ba nato kon unsay pagkabutang niining mipungko sa pagyaka? 7.) Nagkasugat ang mga mata Magkasugat ba ang mga mata? Tingali dili maayo, mas haom kon ingnon: nagkasugat ang panan-aw... 8.) Dili matukib sa kalipay ang iyang gibati 9.) Buntagong huyuhoy sa kabuntagon 10.) Langit sa kalipay Sus, tan-awa rag dili na ba ni pasagad. Hinuon, natural kaayo sa tanang binuhat nga mahiagom sa kabalingag. Sipyat ganing kabaw! Apan kon magdaghan na gani diha sa sinulat, may katarongan na ang editor moingon: "Ah, pasagad ka man lag sulat!"